Een goed beheerd effectenuitleenprogramma kan een waardevol instrument zijn bij het beheren van een portefeuille en kan fondsen helpen extra inkomsten te realiseren, die voor risico gecorrigeerde rendementen kunnen toevoegen aan de algehele rendementsdoelstelling van het fonds.
Het uitlenen van effecten betreft een transactie waarbij effecten tijdelijk worden overgedragen van de ene partij (de uitlenende partij) naar een andere partij (de lenende partij). Vaak wordt door de uitlenende partij een effectenuitleenagent (de agent) ingezet om de transactie te faciliteren. Fondsen die deelnemen aan het effectenuitleenprogramma kunnen met het uitlenen van effecten aanvullende inkomsten genereren.
De lenende partij betaalt voor het lenen van de effecten een vergoeding aan de uitlenende partij. Als er als onderpand liquide middelen worden overgedragen, zal de lenende partij doorgaans rente ontvangen over deze liquide middelen (een korting). In dat geval verdient de uitlenende partij dus het verschil tussen de rente die wordt ontvangen voor het beleggen van de liquide middelen in de geldmarkt en de korting die verschuldigd is aan de lenende partij. De agent ontvangt doorgaans een deel van de vergoeding voor het lenen van de effecten of van het renteverschil, als vergoeding voor de diensten van de agent. In het effectenuitleenprogramma van SFDR is het niet toegestaan liquide middelen als onderpand te gebruiken.
Figure 1: How the Securities Lending Program Works
Net als bij iedere beleggingsactiviteit brengt ook het uitlenen van effecten risico’s met zich mee. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste risico’s en de risicoverlagende maatregelen die doorgaans worden genomen om deze risico’s te beheersen.
Figure 2: Risk & Mitigation
De State Street Global Advisors Securities Lending Committee (de Commissie) houdt toezicht op de resultaten en de effectiviteit van de effectenuitleenprogramma’s van State Street Global Advisors en beoordeelt deze uitvoerig.
De Commissie beoordeelt de prestaties van de agenten voor het uitlenen van effecten van State Street Global Advisors. Daarnaast vergelijkt de Commissie de wereldwijde effectenuitleenprogramma’s van State Street Global Advisors met sectorstandaarden en sectorresultaten, de huidige risicobereidheid en de huidige marktomstandigheden.
Ook wordt het effectenuitleenprogramma per deelnemend fonds beoordeeld en goedgekeurd en wordt hier toezicht op gehouden door de respectievelijke fondsbesturen.
State Street Bank and Trust Company (SSBT), die is aangesteld als uitleenagent, is een van de meest ervaren uitleenagenten ter wereld. SSBT biedt zowel bewaardiensten als uitleendiensten door derden in meer dan 30 internationale markten. SSBT opereert via entiteiten binnen de State Street-groep (die gelieerd zijn aan State Street Global Advisors). SSBT levert al effectenuitleendiensten sinds 1974 en is op dit moment actief vanuit handelsdesks in Londen, Boston, Hongkong, Toronto en Sydney.
Door deze internationale dekking levert SSBT lokale kennis en 24 uur per dag toegang tot de markten voor het uitlenen van effecten. SSBT beschikt over een ruime voorraad en dekt een aanzienlijk deel van de markt, waardoor hoogwaardige uitlenende partijen worden aangetrokken, en is hierdoor in staat goed inzicht te bieden in de vraag naar effecten.
SSBT hanteert een aantal veiligheidsmechanismen voor klanten die zich bezighouden met het uitlenen van effecten, zoals:
SSBT biedt schadeloosstelling wanneer de lenende partij in verzuim is als onderdeel van de contractuele overeenkomst als uitleenagent voor fondsen. Als de lenende partij verzuimt en het uitgeleende effect niet terug overdraagt aan een fonds, zal SSBT het onderpand liquideren en met de opbrengsten het uitgeleende effect terugkopen in de markt. Als de opbrengsten onvoldoende zijn om het effect te vervangen en alle andere opgelopen kosten voor het fonds te vergoeden, vergoedt SSBT het verschil. Indien de effecten niet te koop zijn, maakt SSBT een bedrag over naar het fonds ter hoogte van de marktwaarde van de effecten en de bijbehorende kosten voor het fonds.
State Street Global Advisors past een tweeledige beoordeling en goedkeuring toe voor lenende partijen in het effectenuitleenprogramma. Tegenpartijen worden beoordeeld en goedgekeurd door het team van State Street Global Advisors Counterparty Risk Management (SSGA CRM) en door de uitleenagent, State Street Bank and Trust (SSBT). Bij de beoordeling van de lenende partijen worden zowel kwantitatieve als fundamentele benaderingen gehanteerd. Daarnaast worden lenende partij voortdurend gemonitord om ontwikkelingen vast te stellen die invloed kunnen hebben op de kredietwaardigheid van een lenende partij. Over het algemeen keurt State Street Global Advisors de grootste en sterkste deelnemers in een bepaalde markt goed.
Acceptabel onderpand is beperkt tot:
Het onderpand wordt dagelijkse gewaardeerd op basis van de actuele waarde (‘marked-to-market’). Als het onderpandbedrag voor een bepaalde lening onvoldoende is, dan is de lenende partij verplicht onderpand bij te storten. Als het onderpand hoger is dan noodzakelijk kan de uitleenagent een deel van het onderpand terugstorten naar de lenende partij. De onderpandniveaus die worden onderhandeld liggen doorgaans op 102-110%. Dit is vaak hoger dan het contractuele minimum en wordt gebaseerd op de liquiditeit, de prijsvolatiliteit en de valuta van de individuele instrumenten.
Het percentage van de lening hangt af van het soort fonds en de effecten die worden aangehouden:
Om aan een effectenuitleenprogramma deel te nemen zijn verschillende vergoedingen denkbaar, zoals gesplitste vergoedingen op basis van gedeelde inkomsten (‘fee splits’), vergoedingen voor het beheren van liquide onderpanden, administratieve en operationele vergoedingen. SPDR heeft de vergoedingenstructuur vereenvoudigd en kiest voor een enkele gedeelde vergoeding, de fee-split. Een fee-split is een vorm waarbij de inkomsten worden verdeeld, waarbij de uitleenagent een deel van de inkomsten van het programma inhoudt en alle operationele kosten en uitgaven vergoedt die gepaard gaan met het uitvoeren van het programma en het voldoen van schadeloosstellingen. State Street Global Advisors als beleggingsbeheerder ontvangt geen vergoeding voor het toezien op het uitleenprogramma, en alle inkomsten die voortkomen uit het uitlenen van effecten met betrekking tot een ETF, op de fee-split na, worden teruggestort naar het fonds.
De fondsen die deelnemen aan het effectenuitleenprogramma ontvangen 75% van de bruto-inkomsten van het uitlenen van de effecten, en de uitleenagent ontvangt 25%. Deze inkomsten worden maandelijks netto uitgekeerd aan het fonds.
De inkomsten van het uitlenen van effecten wisselen per fonds en in de loop van de tijd, en zijn afhankelijk van veel verschillende factoren. Een aantal belangrijke factoren zijn: de vraag in de markt naar specifieke effecten die worden aangehouden door het fonds, de opzet van het uitleenprogramma (inclusief specifieke risicobeheermaatregelen), algemene marktomstandigheden ten aanzien van de rente en het onderpand, en een efficiënte uitvoering van het programma door de uitleenagent.
Ons verslag over het uitlenen van effecten wordt regelmatig bijgewerkt en kunt u hier downloaden.
SPDR ETF's waarbij per 27 oktober 2023 effecten worden uitgeleend: